ΑΠΘ: Διχάζει η χάραξη του μετρό
Του ΦΩΤΗ ΚΟΥΤΣΑΜΠΑΡΗ
Σε αντιπαράθεση θέσεων μεταξύ πανεπιστημιακών και φοιτητών του ΑΠΘ οδήγησε η επιλογή της χάραξης του μετρό Θεσσαλονίκης βορείως της Εγνατίας οδού, καθώς και το μνημόνιο συναντίληψης και συνεργασίας που υπέγραψαν η Αττικό Μετρό Α.Ε. και ο πρύτανης του ΑΠΘ Αναστάσιος Μάνθος.
Καθηγητές και φοιτητές του ΑΠΘ, ειδικά τα μέλη της Πολυτεχνικής σχολής, εκφράζουν τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις τους για τον τρόπο κατασκευής του έργου, ο οποίος, όπως υποστηρίζουν, θα δημιουργήσει προβλήματα στην πανεπιστημιούπολη. Ζητούν μάλιστα τη συμπλήρωση των τεχνικών μελετών, ώστε να αποφευχθούν οι ενδεχόμενες συνέπειες.
Σύμφωνα με τον κοσμήτορα της Πολυτεχνικής σχολής, καθηγητή Νίκο Μουσιόπουλο, “σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε εμπόδια στην κατασκευή του μετρό στην πόλη μας, την οποία χαιρετίζουμε. Εμείς ζητήσαμε ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο μια άλλη χάραξη, όμως το έργο είναι υλοποιήσιμο και σχεδιάζεται από την Αττικό Μετρό. Θέτουμε την προϋπόθεση ότι κάποια πράγματα που επισημάναμε θα γίνουν αποδεκτά για το καλό του έργου, της πόλης. Ζητούμε απλώς κάποιες διευκρινίσεις, οι οποίες δεν δόθηκαν μέχρι σήμερα. Αυτές θα ωφελήσουν, ώστε να ληφθεί η σωστή απόφαση από τη σύγκλητο. Το έργο είναι απόλυτα υλοποιήσιμο. Ζητούμε διευκρινήσεις και δεσμεύσεις από την Αττικό Μετρό για τον τρόπο που θα υλοποιήσει το έργο”.
Ο ίδιος εκτιμά ότι, εάν υπήρχε ο απαραίτητος χρόνος, θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερες βελτιωτικές παρεμβάσεις. “Εάν είχαμε ξεκινήσει συζητήσεις νωρίτερα, ενδεχομένως να γίνονταν αποδεκτές πολλές από τις προτάσεις μας, καθώς διαπιστώνουμε ότι η Αττικό Μετρό είναι δεκτική. Εμείς όμως δεν συμμετείχαμε στις διαπραγματεύσεις με την Αττικό Μετρό. Πιστεύουμε όμως ότι θα εξεταστούν τα θέματα, θα γίνουν συζητήσεις στη διάρκεια της συγκλήτου, θα λυθούν απορίες και θα έχουμε πιο σαφή εικόνα του πρακτέου έργου”, υπογραμμίζει ο κ. Μουσιόπουλος και προσθέτει ότι “πρέπει να διασφαλιστεί η λειτουργία των σχολών και προσπαθούμε να υπερασπισθούμε το δημόσιο συμφέρον και τα πνευματικά μας παιδιά, τους φοιτητές μας. Δεν πρέπει για δύο χρόνια να μη λειτουργεί η Πολυτεχνική σχολή, λόγω των κραδασμών ή λόγω προβλημάτων στατικότητας”.
Το ιστορικό
Αιτιολογώντας την καθυστέρηση στη δημόσια τοποθέτηση των μελών της Πολυτεχνικής ο κ. Μουσιόπουλος αναφέρει ότι “η χάραξη οριστικοποιήθηκε τον χειμώνα του 2004 και γνωστοποιήθηκε στις πρυτανικές αρχές τον Φεβρουάριο του 2005. Τότε είχαν εκφραστεί επιφυλάξεις. Δυστυχώς, όμως, η κοσμητεία της Πολυτεχνικής σχολής, που και καθ’ ύλην αρμόδια είναι για το συνολικό αντικείμενο και πλήττεται τα μέγιστα από τον συγκεκριμένο σχεδιασμό, δεν είχε καμία πληροφόρηση μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2006. Με πλήρη επίγνωση της ευθύνης μας απέναντι στους φοιτητές μας, την πανεπιστημιακή κοινότητα και την κοινωνία της Θεσσαλονίκης στο σύνολό της, 25 συνάδελφοι της Πολυτεχνικής σχολής, με εμένα ως συντονιστή, ασχοληθήκαμε με το σύνθετο αυτό πρόβλημα και σε ένα μήνα (30/10/2006) τοποθετηθήκαμε εγγράφως σε επιστολή μας προς τον πρύτανη του ΑΠΘ. Οι θέσεις μας αυτές εμπεδώθηκαν κατά το δίμηνο που ακολούθησε, οπότε είδαμε όλα τα επιμέρους θέματα με λεπτομέρεια. Προϊόν της ενασχόλησης αυτής ήταν το τεύχος 36 σελίδων ‘Αιτήματα-προτάσεις του ΑΠΘ προς την Αττικό Μετρό’, που επιδώσαμε στην πρυτανεία του ΑΠΘ στις 14 Ιανουαρίου 2007”.
Εφαρμογή μνημονίου
Το πρυτανικό συμβούλιο υπέγραψε μνημόνιο συναντίληψης και συνεργασίας με την Αττικό Μετρό στις 22 Μαρτίου 2007 και σε εφαρμογή αυτού του μνημονίου ζήτησε πριν από τρεις εβδομάδες από την επιβλέπουσα εταιρεία ενέργειες για λόγους ασφαλείας, για την προστασία της υγείας των φοιτητών και προσωπικού του πανεπιστημίου, αλλά και γενικότερα για την απρόσκοπτη λειτουργία του ιδρύματος στο σύνολό του. Έτσι, έθεσε και κάποια ζητήματα που επισήμαναν τα μέλη της Πολυτεχνικής σχολής.
Το πρυτανικό συμβούλιο τονίζει εκτός των άλλων προς την Αττικό Μετρό ότι “εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια διαφόρων κτιρίων και τις επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του μετρό Θεσσαλονίκης επί του ευαίσθητου εξοπλισμού διαφόρων πανεπιστημιακών εργαστηρίων. Επίσης, είναι επιβεβλημένο να ληφθούν μέτρα για την ασφάλεια των φοιτητών και προσωπικού, όπως και για την προστασία του περιβάλλοντος”.
Ζητείται επίσης μελέτη εκτίμησης της επιρροής των προβλεπόμενων από την Αττικό Μετρό Α.Ε. εργασιών επί της στατικής επάρκειας των κτιρίων του ΑΠΘ: Κτίρια κεντρικής διοίκησης, κτίριο Θεολογικής σχολής, κτίριο Κεντρικής Βιβλιοθήκης, κτίριο Πολυτεχνικής σχολής και κτίρια Φοιτητικής Λέσχης.
Στις ενέργειες εφαρμογής του μνημονίου θα γίνει μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις εργασίες εντός ή πλησίον της πανεπιστημιούπολης, προμήθεια και τοποθέτηση αναλυτών αερίων ρύπων και οργάνων μέτρησης θορύβου προς παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ο εξοπλισμός αυτός θα προδιαγραφεί από ειδικούς επιστήμονες του ΑΠΘ, ενώ η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων θα παρακολουθείται από κλιμάκιο του συμβουλίου περιβάλλοντος του ΑΠΘ.
Χωρίς ενημέρωση
Στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των πρυτανικών αρχών και της Αττικό Μετρό Α.Ε. θα δοθούν οι λύσεις στα ζητήματα που ανακύπτουν, σύμφωνα με τον καθηγητή της Νομικής του ΑΠΘ, πρώην ευρωβουλευτή, Γιάννη Κουκιάδη.
“Τα μέλη του πανεπιστημίου δεν ήταν ενημερωμένα για το θέμα της χάραξης του μετρό, το οποίο είχε ξεκινήσει καιρό πριν. Οι συζητήσεις σαν να γίνονταν εν κρυπτώ. Οι νέες πρυτανικές αρχές μπορούμε να πούμε ότι ανακάλυψαν το θέμα και μπήκαν σε έναν αγώνα δρόμου, για να δούνε πώς θα αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις. Το μετρό περνά κάτω από τα κτίρια τη στιγμή που τεχνικώς θεωρείται ότι πρέπει να περνά από την απέναντι πλευρά, όπου δεν υπάρχουν κτίρια. Επίσης καταλαμβάνει χώρο του ασύλου και έχει γενικά πολλές έμμεσες παρενέργειες”, επισημαίνει ο κ. Κουκιάδης.
“Έρχεται η νέα πρυτανική αρχή να αντιμετωπίσει το ζήτημα. Υπήρξε μια πρόταση να αλλάξει η χάραξη, αλλά τη στιγμή που ξεκίνησε το έργο θα υπήρχαν εκτός των άλλων και πολλές νομικές επιπτώσεις. Έμεινε λοιπόν το πανεπιστήμιο να διαπραγματευτεί τις διάφορες πτυχές του έργου. Η πρυτανεία έκανε δημόσιο διάλογο, ακούστηκαν οι απόψεις και τώρα βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση με την Αττικό Μετρό, για να μειωθούν οι συνέπειες και να αξιοποιήσει το πανεπιστήμιο τη δυνατότητα για παροχές και αντισταθμίσματα”, προσθέτει ο ίδιος.
Ξεκάθαρη θέση
“Είναι κάποια μέλη της Πολυτεχνικής που εγείρουν ερωτήματα. Η θέση του πρυτανικού συμβουλίου είναι ξεκάθαρη και έχει καθοριστεί. Άλλωστε εμείς υπογράψαμε το μνημόνιο με την Αττικό Μετρό. Είμαστε υπέρ της συνέχισης του έργου κανονικά, με όλες τις δεσμεύσεις που έχει η Αττικό Μετρό έναντι του πανεπιστημίου, δηλαδή χώρους σταθμεύσεως, πολιτισμική προστασία και τα υπόλοιπα. Το θέμα θα το φέρουμε στη σύγκλητο και η σύγκλητος θα καθορίσει τη τελική μας θέση”, αναφέρει στη “ΜτΚ” ο πρύτανης του ΑΠΘ Αναστάσιος Μάνθος.
Στο ζήτημα της καθυστέρησης στην ενημέρωση των πανεπιστημιακών ο κ. Μάνθος εξηγεί ότι “τον Σεπτέμβριο έγινε η αλλαγή της πρυτανείας, αναλάβαμε και ενημερώθηκαν τα μέλη. Η Πολυτεχνική τονίζει ότι δεν ενημερώθηκε νωρίτερα. Ίσως, αν είχε ενημερωθεί τρία χρόνια πριν, να γίνονταν αλλαγές. Σήμερα το έργο έχει αρχίσει και, εάν ζητήσουμε αλλαγή της χάραξης, σημαίνει ακύρωση του έργου”.
Οι τελευταίες εξελίξεις
Οι επισημάνσεις των πανεπιστημιακών για την επιλεγείσα χάραξη έγιναν προ εννέα ημερών και στην προ ημερησίας διάταξης ανοικτή συζήτηση της συγκλήτου, στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ, όπου έγινε γνωστό και το περιεχόμενο του μνημονίου συναντίληψης και συνεργασίας, καθώς και διορθωτικές παρεμβάσεις που ζήτησε το πρυτανικό συμβούλιο από την Αττικό Μετρό Α.Ε. Η σύγκλητος θα συνεδριάσει την ερχόμενη Τετάρτη, για να πάρει θέση στο ζήτημα που τέθηκε από τους πανεπιστημιακούς.
Οι επισημάνσεις της Πολυτεχνικής
Τα μέλη της Πολυτεχνικής σχολής, με την επιστολή τους προς τον πρύτανη, τον Οκτώβριο του 2006, τόνιζαν πως η επιλεγείσα χάραξη δεν είναι η ενδεδειγμένη και επισήμαιναν μεταξύ άλλων ότι εάν η Αττικό Μετρό επιμείνει στην υλοποίηση αυτής της χάραξης είναι απαραίτητο κατ’ ελάχιστο να γίνουν τα εξής:
1. Να εκπονηθούν μελέτες προς διερεύνηση και εκτίμηση της κατάστασης των κτιρίων. Από τα αποτελέσματα των μελετών αυτών πρέπει να αποδεικνύεται, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η διάνοιξη των σηράγγων και η λειτουργία του μετρό δεν εγκυμονούν άξιους λόγου κινδύνους για τις κτιριακές εγκαταστάσεις της σχολής.
2. Να χρηματοδοτηθεί η τροποποίηση της μελέτης επέκτασης των εγκαταστάσεων της Πολυτεχνικής σχολής, δοθέντος ότι η κατασκευή του μετρό ακυρώνει οριστικά ένα σημαντικό μέρος των εγκεκριμένων επεκτάσεων. Επίσης να ενταχθούν στην παραπάνω μελέτη οι προβλεπόμενοι από το ρυθμιστικό σχέδιο του ΑΠΘ υπόγειοι χώροι σταθμεύσεις.
3. Να χρηματοδοτηθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων της κατασκευής και λειτουργίας του μετρό στο περιβάλλον της πανεπιστημιούπολης και να διατυπωθούν συμπληρωματικοί περιβαλλοντικοί όροι.
4. Να χρηματοδοτηθεί η διερεύνηση του μεγέθους και της επίπτωσης των μονίμων μετακινήσεων του εδάφους κατά τη διάνοιξη των σηράγγων και των δονήσεων κατά τη λειτουργία του μετρό επί του ευαίσθητου εξοπλισμού της Πολυτεχνικής σχολής. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να βρεθούν λύσεις για τη συνέχιση της εύρυθμης λειτουργίας της σχολής σε όλα τα σημεία που θα προκύψουν δυσκολίες.
Σύμφωνα επίσης με τον κ. Μουσιόπουλο, ο μελετητής των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σημειώνει ότι για περιοχές, όπως το ΑΠΘ, “οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι ίσως πιο αυξημένες με βάση την επικαιροποιημένη χάραξη”, χωρίς αυτό να έχει οδηγήσει σε αναδιατύπωση των περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και τη λειτουργία του έργου. Ακόμη, ο εμπειρογνώμονας τεχνικών σημειώνει ότι “η υπό εξέταση χάραξη, εφόσον εφαρμοστεί χωρίς βελτιώσεις, θα υποβάλει σε σοβαρό κίνδυνο αστοχιών τόσο τη σήραγγα, όσο επίσης και τα κτίρια”. Ο ίδιος αποφαίνεται ότι “είναι ενδεχόμενα αναγκαίο να ληφθούν ειδικά μέτρα ενίσχυσης των θεμελιώσεων”.
