Θεσσαλονίκη: «Βόμβα» στο μετρό, που ξεμένει από χρήματα!
Αγγελιοφόρος, 10.06.2012
Της Ντόνιας Κανιτσάκη
Καρκινοβατεί το μετρό της Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο δημόσιο έργο στην Ιστορία της πόλης, που αποτελεί ταυτόχρονα και το πιο… πολύπαθο. Ο πρόεδρος της «Αττικό Μετρό ΑΕ», του φορέα που έχει αναλάβει την επίβλεψη της κατασκευής του μετρό, Χρήστος Τσίτουρας, για πρώτη φορά παραδέχεται δημοσίως τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει το έργο. Μιλά ξεκάθαρα για αδυναμία χρηματοδότησής του από την κατασκευάστρια κοινοπραξία και λέει ότι εγείρονται διεκδικήσεις, οι οποίες είναι σε επίπεδο επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης, κάτι το οποίο υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της «Αττικό Μετρό». Το έργο με τα ανοιχτά εργοτάξια και τις λαμαρίνες σε πολλά σημεία της πόλης έχει μετατραπεί σε… καυτή πατάτα, την οποία θα κληθεί να διαχειριστεί με το καλημέρα ο νέος υπουργός Υποδομών, που θα οριστεί μετά τις εκλογές της επόμενης Κυριακής. Υπάρχουν πάντως και δύο παρήγορα στοιχεία: αφενός ο κ. Τσίτουρας προαναγγέλλει το άνοιγμα της οδού Δελφών, όπου κρατούνται όμηροι οι καταστηματάρχες που άντεξαν και δεν έβαλαν λουκέτο. Αφετέρου τονίζει ότι το «πάγωμα» των έργων στη βασική γραμμή δεν δημιουργεί προβλήματα στο διαγωνισμό για την επέκταση του μετρό προς την Καλαμαριά, ο οποίος συνεχίζεται απρόσκοπτα.
Κύριε Τσίτουρα, το μετρό της Θεσσαλονίκης έχει σχεδόν σταματήσει να κατασκευάζεται. Τι σκοπεύει να κάνει η «Αττικό Μετρό», ώστε το έργο να ξεμπλοκάρει και να πάρει και πάλι μπρος;
Για την πρόοδο της κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης χρειάστηκε να ξεπεραστεί πλήθος δυσκολιών, τεχνικών και συμβατικών. Οπως είναι γνωστό, το έργο δημοπρατήθηκε με προμελέτη, με το σύστημα μελέτη – κατασκευή. Σύνθετα τεχνικά προβλήματα έγιναν εμφανή μετά την εκπόνηση των οριστικών μελετών, η οποία σύμφωνα με τη σύμβαση, γίνεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου. Το σύνολο σχεδόν των τεχνικών προβλημάτων έχει αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα να αποδεσμευτούν τουλάχιστον δέκα μέτωπα εργασίας, στους σταθμούς και στο αμαξοστάσιο, τα οποία επιτρέπουν μεγάλη ανάπτυξη των εργασιών και αντίστοιχα την απορρόφηση των εξασφαλισμένων κονδυλίων του έργου. Οι πιστοποιήσεις θα έπρεπε να υπερβαίνουν τα 15 εκατομμύρια ευρώ κάθε μήνα, με τις συνακόλουθες θετικές επιρροές στην αύξηση της απασχόλησης και την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων. Η ανάδοχος κοινοπραξία, αντί να αναπτύξει σε περισσότερα εργοτάξια τις κατασκευαστικές δραστηριότητες, περιορίζει στο ελάχιστο τις εργασίες κατασκευής και εγείρει διεκδικήσεις, οι οποίες είναι σε επίπεδο επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης, πράγμα που υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της «Αττικό Μετρό».
Ποια είναι σήμερα η πραγματική εικόνα γύρω από το έργο; Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχουν ούτε καν υλικά για να εκτελεστούν εργασίες…
Είναι πλέον εμφανής η αδυναμία χρηματοδότησης του έργου από την ανάδοχο κοινοπραξία, παρόλο που η «Αττικό Μετρό» πλήρωνε και πληρώνει εντός του συμβατικού χρόνου τους λογαριασμούς του έργου και δεν όφειλε ούτε οφείλει χρήματα για εκτελεσμένες εργασίες. Οι εργαζόμενοι της αναδόχου κοινοπραξίας, στους οποίους ο εργοδότης οφείλει δεδουλευμένα, πληρώνονται απευθείας από την «Αττικό Μετρό». Παράλληλα, προβαίνουμε στις νόμιμες ενέργειες για να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται. Θέλω να τονίσω ότι το μετρό της Θεσσαλονίκης, ένα έργο δύσκολο εκ φύσεως, που υλοποιείται κατά τη διάρκεια μιας πρωτοφανούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης στην πατρίδα μας, δεν προσφέρεται για αντιπαλότητες και επικοινωνιακές αντιπαραθέσεις. Ας βοηθήσουμε όλοι για να παραδοθεί το μετρό στους πολίτες, που το έχουν τόσο πολύ ανάγκη, το συντομότερο δυνατό.
Η «Αττικό Μετρό» πότε θεωρεί ότι μπορεί ρεαλιστικά να παραδοθεί το μετρό σε λειτουργία;
Η «κρίσιμη διαδρομή» για τη λειτουργία του μετρό Θεσσαλονίκης ήταν και παραμένει η αρχαιολογική ανασκαφή στους κεντρικούς σταθμούς της πόλης και ιδιαίτερα στο σταθμό «Αγία Σοφία». Με την προϋπόθεση ότι οι εργασίες κατασκευής θα συνεχίσουν απρόσκοπτα, πιστεύουμε πως το μετρό στη Θεσσαλονίκη θα λειτουργεί το Νοέμβριο 2016.
Είστε σήμερα σε θέση να μας δώσετε χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ανασκαφών σε καθένα από τα εργοτάξια στο κέντρο της πόλης;
Η «Αττικό Μετρό» έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την επιτάχυνση του ρυθμού εκτέλεσης των αρχαιολογικών ανασκαφών, με διπλές βάρδιες σε όλους τους σταθμούς. Επιπλέον, προσέλαβε ως σύμβουλο τον καθηγητή και ακαδημαϊκό Μιχάλη Τιβέριο. Αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών είναι η αποδέσμευση των περισσότερων θέσεων του έργου. Ανασκαφικές έρευνες εκτελούνται σε τέσσερις χώρους, στους σταθμούς «Δημοκρατίας», «Βενιζέλου» και «Αγία Σοφία» και σε τμήμα του αμαξοστασίου.
Για να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην εξέλιξη του έργου, η αρχαιολογική έρευνα στους σταθμούς «Αγία Σοφία» και «Δημοκρατίας» θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Αυγούστου, πράγμα που θεωρείται επιτεύξιμο, με τη συνεργασία των Εφορειών Αρχαιοτήτων. Αλλωστε η «Αττικό Μετρό» έχει διαθέσει το σύνολο του επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού καθώς και την υλικοτεχνική υποδομή που ζήτησαν οι Εφορείες.
Οσον αφορά στο σταθμό «Βενιζέλου», όπου έχει βρεθεί υδράργυρος, προχωρούν με γρήγορους ρυθμούς οι εργασίες απορρύπανσης του χώρου από εξειδικευμένη εταιρία, ώστε να μην υπάρξει επίπτωση στο χρονοδιάγραμμα του έργου. Εφόσον η ύπαρξη υδραργύρου δεν εκτείνεται σε μεγάλο βάθος, θεωρούμε ότι μπορεί να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που τέθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού και η αρχαιολογική ανασκαφή να έχει ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές αποτελούν σημαντικό τμήμα του έργου, με τον προϋπολογισμό τους να ανέρχεται σε 90 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία έχουν ήδη δαπανηθεί τα 60 εκατομμύρια. Για την ανάδειξη των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στους χώρους του μετρό, η «Αττικό Μετρό» βρίσκεται σε συνεννόηση με τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού.
Οι καταστηματάρχες της οδού Δελφών, γύρω από το εργοτάξιο του σταθμού Αναλήψεως, πότε θα απελευθερωθούν από τις λαμαρίνες; Η Διεύθυνση Μετρό Θεσσαλονίκης της «Αττικό Μετρό» εγγράφως τους είχε ενημερώσει ότι θα παραμείνουν αποκλεισμένοι για δέκα μήνες. Το χρονικό αυτό διάστημα παρέρχεται σε περίπου είκοσι μέρες…
Κατασκευαστικές ανάγκες επέβαλαν να αποκλειστεί η κυκλοφορία σε τμήμα της οδού Δελφών. Για να περιοριστούν χρονικά οι επιπτώσεις στους κατοίκους και τους επαγγελματίες της περιοχής, αλλά και στους διερχόμενους οδηγούς, η «Αττικό Μετρό» περιόρισε τη διάρκεια του αποκλεισμού σε δέκα μήνες, που αποτελεί το ελάχιστο χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωση των έργων. Αυτό φυσικά προϋποθέτει την ομαλή εξέλιξη των εργασιών από την ανάδοχο κοινοπραξία, η οποία καθυστερεί τις εργασίες, παρότι της έχουν επισημανθεί οι συμβατικές δεσμεύσεις της αλλά και οι κοινωνικές επιπτώσεις που προκαλούνται. Η οδός Δελφών δεν θα παραμείνει κλειστή χωρίς να υπάρχει πραγματικά επιτακτική ανάγκη και θα πρέπει να διερευνηθούν εναλλακτικές λύσεις, ώστε η κατασκευή του υπολειπόμενου έργου του σταθμού να γίνει με τις ελάχιστες επιπτώσεις στους πολίτες.
Παράλληλα, έχει εκπονηθεί κυκλοφορική μελέτη, η οποία στο επόμενο διάστημα θα υποβληθεί για έγκριση στις υπηρεσίες της Περιφέρειας, για την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων στο ανατολικό τμήμα της πόλης.
Εξι χρόνια μετά την έναρξη κατασκευής του μετρό και ακόμη δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει με το σταθμό στο Παπάφειο. Κάθε φορά που τίθενται σχετικές ερωτήσεις, η απάντηση είναι ότι «σύντομα θα έχουμε νέα». Πότε τελικά θα ξεκαθαρίσει το θέμα;
Το Παπάφειο έχει ταλαιπωρήσει αρκετά τη διαχείριση του έργου. Θεωρώ ότι με τη συμβολή του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθιμου έχει ουσιαστικά λυθεί και παραμένει μόνον η τυπική διευθέτηση του θέματος, τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Πότε υπολογίζετε ότι θα υπάρχει ανάδοχος για την επέκταση προς την Καλαμαριά; Πότε θα έχουμε εγκατάσταση των εργοταξίων και πότε το έργο θα είναι έτοιμο;
Η «Αττικό Μετρό», για να επισπεύσει το χρόνο κατασκευής της επέκτασης του μετρό προς την Καλαμαριά, εκπόνησε τις μελέτες σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, εντός της εταιρίας, και έτσι κατάφερε να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση και να δημοπρατήσει το έργο το Φεβρουάριο του 2012. Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η υποβολή των προσφορών από τις διαγωνιζόμενες εταιρίες. Η υπογραφή της σύμβασης και η έναρξη των εργασιών μπορεί να γίνουν εντός του έτους και η απόδοση στη λειτουργία το 2017, με την προϋπόθεση ότι δε θα υπάρξουν δικαστικές εμπλοκές μεταξύ των διαγωνιζομένων. Παράλληλα θα πρέπει να διενεργηθούν οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις με την αναγκαία συνδρομή του δήμου Καλαμαριάς, στο αδιάνοικτο τμήμα της οδού Πόντου.
