ΣΕΑ: Με… φωτογραφία η απόφαση του ΚΑΣ για τις αρχαιότητες στη «Βενιζέλου»
Voria.gr, 03.02.2013
Της Κατερίνας Καρίκη
Στο δημοτικό συμβούλιο το θέμα της παραμονής των αρχαιοτήτων που εντοπίστηκαν στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης. Επανασχεδιασμό του σταθμού ζητεί o Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων
Τις θέσεις τους υπέρ της παραμονής των αρχαιολογικών ευρημάτων στο σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου παρέθεσαν εκπρόσωποι του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων(ΣΕΑ), σε συνάντηση με δημοσιογράφους της Θεσσαλονίκης, κάνοντας λόγο για ένα ζήτημα εθνικής σημασίας, το οποίο θα πρέπει να αγκαλιάσουν όλοι οι Θεσσαλονικείς.
Όπως μάλιστα υποστήριξε η πρόεδρος του ΣΕΑ, η Δέσποινα Κουτσούμπα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο(ΚΑΣ) πήρε την απόφαση για μεταφορά των αρχαιοτήτων στο πρώην στρατόπεδο του Παύλου Μελά, «με βάση φωτογραφίες που είδε, χωρίς να κάνει αυτοψία», υπογραμμίζοντας ότι «κάτι τέτοιο δεν είθισται καθώς οι φωτογραφίες δεν μπορούν να αναδείξουν τη σημασία του ευρήματος».
«Μετά την απόφαση του ΚΑΣ ζητήσαμε από τον κ. Τζαβάρα να μην υπογράψει. Ακούστηκε μόνο η άποψη των τεχνικών του μετρό οι οποίοι είπαν πως δεν υπάρχει τεχνική λύση, κάτι που ισχύει με την τωρινή σχεδίαση του σταθμού. Εμείς αυτό που λέμε είναι να επανασχεδιαστεί ο σταθμός», τόνισε η ίδια.
«Δεν λέμε ούτε να καταργηθεί το μετρό ούτε να καλυφθεί ο σταθμός. Αυτό που ζητάμε είναι να εξαντληθούν όλες οι δυνατότητες ούτως ώστε να βρεθεί μια τεχνική και αρχιτεκτονική λύση για να εξυπηρετηθεί ο κόσμος αλλά και να δημιουργηθεί ένα επιτόπου μουσείο για να αναδειχθούν τα ευρήματα. Ένα επιπλέον αρνητικό στον σχεδιασμό του μετρό είναι οι πολλοί σταθμοί του, ακόμα και οι μηχανικοί, λένε πως δεν θα προλαβαίνει από τον ένα σταθμό στον άλλο να αναπτύσσει την απαιτούμενη ταχύτητα», πρόσθεσε.
Μάλιστα, την Παρασκευή, πραγματοποιήθηκε επίσημη συνάντηση του ΣΕΑ με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος επισκέφθηκε το σταθμό Βενιζέλου και έμεινε εντυπωσιασμένος από τα ευρήματα. Μάλιστα ο κ. Μπουτάρης δήλωσε πως θα φέρει το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο.
«Ο δήμαρχος πήρε το θέμα πολύ ζεστά και μάλιστα ανέφερε πως θα το φέρει στο δημοτικό συμβούλιο, το οποίο μάλιστα θα επισκεφτεί και αυτό, τον σταθμό Βενιζέλου. Ελπίζουμε να ασχοληθούν με το θέμα, γιατί αξίζει να βρεθεί μια τεχνική λύση», είπε η κα Κουτσούμπα και συμπλήρωσε:
«Επιπλέον και η πόλη θα πρέπει να πληροφορηθεί το θέμα και να το στηρίξει. Ζητάμε να έρθει ο κόσμος και να επισκεφτεί τον χώρο. Να πατήσει πάνω στον δρόμο και να βρεθεί στον 6ο αιώνα. Θα πρέπει να δούμε τη μοναδικότητα αυτής της πόλης. Για τα βυζαντινά μνημεία της πόλης αυτό που είχαμε μέχρι τώρα ήταν οι βυζαντινοί ναοί, τώρα, για πρώτη φορά εμφανίζονται κομμάτια της κοσμικής, βυζαντινής πόλης. Μιλάμε για το τότε, εμπορικό κέντρο της πόλης».
Ακόμα, η πρόεδρος του ΣΕΑ ανέφερε: «Η διαχείριση αυτού του ζητήματος μπορεί να φέρει τη Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο τους διεθνούς ενδιαφέροντος. Θα μπορούσε να γίνει ακόμα και ένα συνέδριο για τη διαχείριση των αρχαιοτήτων στη σημερινή εποχή. Θα μπορουσαμε να καλέσουμε αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο και να διατυπώσουν τις προτάσεις τους. Οι Έλληνες έχουμε έναν αρχοντοχωριατισμό, αντί να καταλάβουμε τη δική μας μοναδικότητα και να την αναδείξουμε, αυτό που ζητάμε είναι να έχουμε το πιο σύγχρονο μετρό».
Πιθανή καθυστέρηση
Η ίδια τόνισε ότι ο ΣΕΑ προτείνει να δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη ένα επιτόπιο μουσείο, ώστε να περπατάει ο κόσμος πάνω στον αρχαίο δρόμο. «Χρειάζεται όμως τεχνική και αρχιτεκτονική λύση, πιθανόν αυτό να φέρει κάποιες καθυστερήσεις, διαφορετικά θα μπορούσε το μετρό να δουλεύει κανονικά αλλά να μην γίνεται στάση στην Βενιζέλου. Δεν είμαστε σίγουροι για το κατά πόσο η καθυστέρηση του μετρό οφείλεται στις αρχαιότητες.
Η πρόοδος του έργου μένει πίσω κυρίως από την έλλειψη χρημάτων και όχι λόγω των αρχαίων. Στην Κωνσταντινούπολη ο σχεδιασμός του μετρό γίνεται με βάση την ένταξη των βυζαντινών ευρημάτων και γι’ αυτό το ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρξε πολιτική βούληση να γίνει κάτι αντίστοιχο με την Κωνσταντινούπολη. Αυτό που σκεφτόμαστε είναι ότι θα καθυστερήσει το έργο και δεν κοιτάμε τον τουρισμό που θα μπορούσαμε να προσελκύσουμε για 200 χρόνια», επισήμανε η κα Κουτσούμπα.
Αναφορικά με τη χρηματοδότηση, η πρόεδρος του ΣΕΑ είπε ότι η μεταφορά των ευρημάτων έχει μεγάλο κόστος, το οποίο πιθανόν θα καλυφθεί από το ΕΣΠΑ. «Με αυτή τη λογική, γιατί να μην φορτωθεί στο ΕΣΠΑ η επιτόπου ανάδειξη των ευρημάτων; Θα πρέπει να γίνει μια παρέμβαση της πολης, η οποία να αποφασίσει μέσω των συλλογικών οργάνων της επ’ αυτού», σχολίασε.
Η αξία των ευρημάτων
Το μήκος του δρόμου που έχει διασωθεί, είναι 76,6 μέτρα, πρόκειται μια via colonnata. Στο σημείο βρέθηκε ένα τετράπυλο, δηλαδή τέσσερις πύλες, κάτω από τις οποίες περνούν οι δρόμοι, ενώ αποκαλύφθηκαν μεγάλα δημόσια κτήρια, το ένα εκ των οποίων έχει ένα μεγάλο αίθριο και το άλλο έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα όψη.
Οι αρχαιολόγοι επισημαίνουν ότι το σημείο έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί συμπυκνώνει όλες τις σημαντικές φάσεις της πόλης και ζητούν την ανάδειξή του ως τουριστικού πόλου. «Από το συγκεκριμένο σημείο μπορεί κανείς να δει όλη την ιστορία της πόλης, βυζαντινή, οθωμανική κλπ, ακόμα και τον Όλυμπο. Ο αρχαίος δρόμος έχει την ίδια ακριβώς χάραξη με την σημερινή Εγνατία, γεγονός που αποδεικνύει και τη διαρκή συνέχεια που υπάρχει. Στην Αθήνα, κάποια ευρήματα βρέθηκαν τυχαία και τα έσωσαν και μάλιστα πριν ξεκινήσουν οι διαδικασίες είχαν πραγματοποιήσει επαφή με τους αρχαιολόγους, προκειμένου να μην συναντηθεί το μετρό με τα αρχαία», σημειώνουν.
Όπως εξήγησε ο αρχαιολόγος, Τάσος Αντωνάρας, στο σημείο βρίσκεται η συμβολή των δυο πλέον σημαντικών δρόμων της πόλης, της εποχής, καθώς εκεί νοίκιαζαν χώρους όπου οι έμποροι χρησιμοποιούσαν για να πωλούν το εμπόρευμα τους.
«Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν μεγάλο μέρος του εμπορίου γινόταν πάνω στον δρόμο σε πανιά που τοποθετούσαν.Αυτός ο δρόμος λεγόταν τότε λεωφόρος, ήταν ο κεντρικός δρόμος όλων των Βαλκανίων. Οι άνθρωποι κάλυπταν όλες τις εμπορικές τους ανάγκες σε αυτόν τον δρόμο. Μαρτυρίες για τον δρόμο έχουμε από τον 9ο αιώνα, από περιηγητές Έλληνες, Εβραίους, Λατίνους κ.α., πραματευτάδες οι οποίοι ερχόταν στη Θεσσαλονίκη στη γιορτή των Δημητρίων, από τη Μαύρη θάλασσα, την Ισπανία, τη Συρία, την Αραβία κ.α. Πλέον, έχουμε την ευκαιρία να δούμε μέσα από τις πέτρες την ιστορία που μέχρι τώρα ξέραμε μέσα από τις λέξεις. Εμείς θέλουμε και το μετρό και την ιστορία, οι συρμοί του μετρό να τρέχουν δίπλα στην ιστορία της πόλης», πρόσθεσε.
«Δεν μπορείς να ζητάς τα μάρμαρα του Παρθενώνα, όταν αυτά που έχεις εδώ δεν τα στηρίζεις. Στην Αθήνα έγιναν αλλαγές σε όλους τους σταθμούς ούτως ώστε να ενταχθούν σε αυτούς τα αρχαία που βρέθηκαν. Φορτώνουν την υπερκοστολόγηση στις αρχαιολογικές υπηρεσίες, ενώ ο προϋπολογισμός των ανασκαφών δεν κάλυπτε ούτε το 1/10 του πραγματικού κόστους. Εμείς λέγαμε από την αρχή πως οι ανασκαφές θα κοστίσουν 150 εκατομμύρια και οι αρμόδιοι αποφάσισαν μια κοστολόγηση 15 εκατομμυρίων», είπε από την πλευρά της η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη.
Επιπλέον, η κ. Αδάμ-Βελένη, σημείωσε πως «δεν τίθεται θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης, το συγκεκριμένο θέμα τα υπερβαίνει όλα αυτά, είναι ένα θέμα της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Θα πρέπει να γίνει συζήτηση με τους πολιτικούς και τους βουλευτές της πόλης. Πρόκειται για ένα εθνικό ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να ενημερωθεί ο κ. Καράογλου, ο κ. Τζιτζικώστας και οι βουλευτές. Είναι εθνικό ζήτημα».
Την Πέμπτη οι αρχαιολόγοι περιμένουν τον αναπληρωτή Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Κώστα Τζαβάρα, ο οποίος θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη και θα πραγματοποιήσει συνάντηση μαζί τους, προκειμένου να ενημερωθεί για το ζήτημα.
